OYUN VE OYUNCAKLARIN ÇOCUKLARIN GELİŞİMİNDE OYNADIĞI ROL

Çocukken sizi en çok meşgul eden şeyin ne olduğunu hatırlayın bakalım? En önemli aktiviteniz büyük ihtimalle oyun oynamaktı.

Neler oynardınız bir hatırlayın bakalım. Köy yerinde büyüdüyseniz, muhtemelen kendi oyuncak bebeğinizi yada arabanızı yapmak oyununuzun bir parçasıydı. Yada dışarda çelik çomak oynamak, ip atlamak, evcilik oynamak vs. gibi oyunlar oynardınız, saatlerce. Günün nasıl geçtiğinin farkında olmazdınız belki. Oyuncak alma imkanınız olmuşsa, size ilk alınan oyuncağı, yada en sevdiğiniz oyuncağı hala dün gibi hatırlarsınız eminim,

Oyuncaklar ve oyun çocukların yaşamından koparamayacağınız ayrılmaz bir parçasıdır. Çocuklar oyun aracılığı ile kendilerini ifade ederler, oyun aynı zamanda yeni şeyler öğrenmenin eğlenceli yoludur. Bu sebeple oyuncak seçimi, çocukların oyuncağın ve oynadıkları oyunun bütün yönlerinden faydalanmaları için çok önemlidir

Çocuğuma ne oyuncak alayım diye düşünürken, ilk yapacağınız şey, çocuğunuzun gelişim aşamasını, anlama kapasitesini göz önünde bulundurmak olmalıdır. Çünkü çocuğun oynadığı oyuncaklar ona, yukarıda bahsettiğimiz öğrenme, eğlenme, kendini ifade etme gibi olanakların hepsinden faydalanmasını sağlayan oyuncaklar olmalıdır. Örneğin bu yapılmazsa, çocuğunuzun elektronik bir oyuncağı çekiç yerine kullanma ihtimali çok yüksektir.

Oyun oynamak, düşünme yeteneğinin gelişimi de dahil olmak üzere çocuğun öğrenmesine yardımcı olan en önemli faktördür. Oyun oynamanın şeklinde ki değişiklikler, birey olarak becerilerinin gelişmesine yardımcı olmakla birlikte çocuğunuzun zihin gelişiminin bir göstergesidir. Oyun aynı zamanda çocuğun öğrendiklerini pratiğe dökmenin de bir yoludur,

NASIL OYUNCAKLAR SEÇMELİ?

Çocuklarının zihin gelişimine yardımcı olacak oyuncaklar seçin. Günümüzde bu iş çok kolaylaştırılmıştır bizler için. Oyuncak paketlerinin üzerindeki yaş sınırına çok dikkat edin. Çünkü bu yaş sınırları, çocukların zihinsel ve fiziksel gelişimi, oyun ihtiyaçları, ilgileri ve güvenliklerine göre belirlenmiştir. Yaş sınırının üzerindeki yada altında ki yaşlara göre oyuncak almamaya dikkat edin.

Eğer çocuğunuzun gelişim aşamasının üzerinde bir oyuncak seçerseniz, çocuklar oyun oynarken eğlenemezler, çünkü zorlanırlar, yapamadıkları için sinirlenebilirler. Eğer gelişim aşamasının altında oyuncak alırsanız, buda yeterince zorlanmalarına yetmez. Bununla birlikte aynı yaştaki çocukların aynı zihin gelişimine sahiptir diye, yada aynı oyuncaklardan hoşlanırlar diye düşünmeyin.

Pahalı oyuncaklar en iyisidir diye düşünmeyin. Pahalı oyuncaklar çocuklarınıza yukarıda saydıklarımızdan daha da fazlasını sunmaz. Önemli olan çocuğunuza kattıklarıdır. Bir çocuk için, renkli kalemler ve bir parça kağıt elektronik bir oyundan daha eğlenceli olabilir.

Çocuğunuzun cinsiyetine göre oyuncak seçimi yapmayın erkek çocukların bebekle oynaması, yada kız çocuklarının araba, silahla oynamasında anormal yada kaygılanacak hiç bir durum yoktur. Çocuğunuzun özgürce oyun oynamasına izin verin ki çocuğunuz öğrenebildiği kadar yeni şeyler öğrensin. Çocuklar oyuncakları büyüklerin mentalitesi ile bu kız oyuncağıdır, bu erkek oyuncağıdır düşünerek seçmezler. Onlar için en önemli olan, oynadıkları oyuncaktan zevk almalarıdır ve eğlenmeleridir. Bütün çocuklar genel olarak, arabaların hareket halinde olmasından, yada bebeklerin yumuşak dokusundan hoşlanırlar, bunlarla oynama sebepleri de onları test etmek içindir. Çocuklarınıza istemedikleri oyuncakları zorla kabul ettirmeniz pek mümkün değildir zaten.

Yukarıda bahsettiklerimizin hepsinden de önemlisi, çocuğunuzu iyi tanımanızdır. Çocuğunuzu bilmeniz, yakından tanımanız size oyuncak seçiminde yardımcı olacak en önemli faktördür. Çocuğunuzla ne kadar fazla zaman harcar, ne kadar çok oyun oynarsanız, onları tanımanız da o kadar kolay olacaktır. Onlarla oyun oynadığınız süre içerisinde, onların nelerden hoşlanıp hoşlanmadığını, zihinsel gelişiminin ne aşamada olup olmadığını anlayabilirsiniz, böylelikle oyuncak seçiminiz daha da kolaylaşır. Aynı zamanda, çocukların nelere ilgilerinin olduklarını, nelere daha yetenekli olduklarını da öğrenebilirsiniz. Unutmayın oyun oynarken, çocukların dünyasına girmiş oluyorsunuz. Çocuğunuzun dünyasını ancak oraya girerek ve görerek öğrenebilirsiniz

Çocukların nelerden hoşlandığını bilmek çok önemlidir. Mesela, bazı çocuklar dinozorları çok severler, bazıları arabaları, bazıları hayvan figürlerini. Daha ileri yaşlarda belki yap boz’lardan (lego) hoşlanırlar. Çocuğum durmadan aynı oyuncakları alıyor diye kaygılanmayın, her oyuncağın çok küçük de olsa çocukları çeken farklı bir detayı yada fonksiyonu vardır . Yine de yeni oyuncaklar da tanıtmaya çalısın.

Bilgisayar oyunları ve benzeri oyunlar çocukların öğrenmesine ve zihinsel doyumuna yardımcı olur, çünkü genellikle bu oyunlar çocukların oyunu bitirmeleri için stratejiler yaratmasını gerektiren oyunlardır; böylelikle problem çözme, ve yeni stratejiler üretme onların kavrama yeteneklerinin gelişmesine yardımcı olur. Tabii ki bununla birlikte, bu tür bilgisayar oyunları, çocukların fiziksel, duygusal, sosyal yeteneklerinin gelişmesine yardımcı olmazlar.

Çocuklarınızın yaşları ilerledikçe, başkalarıyla oynama fırsatları verecek oyuncaklar almaya çalısın. Böylelikle çocuklarınızın sosyal yönlerinin gelişmesine yardımcı olursunuz. Çünkü çocuk kardeşleriyle yada arkadaşları ile oynarken, paylaşmayı, sıra ile oynamayı, beklemeyi, başkaları ile iletişime girmeyi, kuralları ve onlara uymayı, kazanmayı ve kaybetmeyi, sevinmeyi, kutlamayı gibi daha sayamayacağım günlük yaşamda ihtiyaçları olacak bir sürü yetenekleri öğrenirler.

Çocukları fiziksel olarak aktifleştirecek, yine başkaları ile dışarıda, parkta bahçede oynayabilecekleri oyuncaklar yada oyunlar da seçebilirsiniz. Bunlar da yine yukarda saydığımız faydaları sağlayacak, aynı zamanda, sağlıklı fiziksel gelişimlerine destek olacaktır.

Çocuklarınıza oyuncak alırken bunların hepsini göz önünde bulundurdunuz ve oyuncağı aldınız diyelim. Eve döndüğünüzde, “hadi al oyuncağını git oyna” tavrını sergilemeyin, çünkü bu durum, çocuğunuz tarafından aldığınız oyuncağın çok önemli bir şey olmadığını, sizin için pek bir şey ifade etmediği gibi anlaşılabilir. Dolayısıyla çocuğunuzun oyuncağa karşı ilgi ve heyecanının kırılmasına sebep olur. Aldığınız oyuncağı çocuğunuza sunmayı da oyun haline getirebilirsiniz mesela. Oyuncağı saklayabilir, beraber bulmaya çalışa bilirsiniz mesela. İlk oyununu beraberce oynayın. Böylelikle, ona arkadaş olmuş olursunuz, aynı zamanda da oyuncakla nasıl oynanacağını da öğretmiş olursunuz.

Çocuğunuza oyuncak alırken onun fikrini mutlaka alın, mümkünse beraber seçin.

Çocukların yaratıcılıklarını geliştirecek oyuncaklar seçmeye çalısın.

Son olarak, çocukların oyuncaklarını nerede tuttukları da çok önemlidir. Unutmayın herkes gibi çocuklarında kendilerine göre bir düzen sistemleri vardır kendi odalarında yada evin kendilerine ait bölümlerinde. Onların yerlerine koydukları oyuncakların yerlerini kendinize göre değiştirmemeye dikkat edin. Çünkü bu aynı zamanda onlara bireyselliklerine gösterdiğiniz itinayı sergiler.

En son olarak sizde onlarla birlikte, çocukluğunuza dönün ve olabildiğince eğlenin.