Kırkısraklılar Derneğinde Ermeni Soykırımı Paneli
Kırkısraklılar Dayanışma Merkezi Yüzüncü Yılında Ermeni Soykırımı ile ilgili bir panel düzenledi. Dinleyicilerin ilgi ile izlediği panele konuşmacı olarak Dr. Tözün İsa ve yazar Ahmet Güven katıldı.
İlk sunumu yapan Ahmet Güven Ermeni ve Alevi ilişkileri üzerinde durdu ve iki toplum arasında sağlam bir dostluğun olduğunu belirtti. Bu ilişkinin öncelikle aydınlanma ile ilgili olduğunu, ikincisinin 1915’de Ermeni soykırımı yapıldığında çoğu yerde Alevilerin Ermenilere sahip çıktığını belirten Güven şunları söyledi;
”Ermeniler Osmanlıda aydınlanmanın öncüsüydüler. Aleviler de aydınlanmanın temel gücüydüler. Ancak Osmanlı tarihi boyunca katliamlara ve baskılara maruz kalan Aleviler dağlara sığınmışlardı. Dolayısıyla aydınlanma düşünsel bazdaydı, ekonomik güçleri yoktu. Ermeniler ise ekonomik olarak güçlüydüler. Çok iyi eğitim alan Ermeni gençleri sayesinde Osmanlı’da halklar batının değerleri olan eşitlik, özgürlük ve demokrasi gibi aydınlanmacı düşüncelerle tanıştılar.
- Abdülhamit aydınlanmaya karşı bir despot olarak Ermenilere yönelmiş ve 1894-1896 yılları arasında yüz binin üzerinde Ermeni katletmiştir. O dönem Osmanlı Alevilere’ de baskı ve katliam yapmış, bir çok yerde olduğu gibi 1895 yılında Kürecik’in Tümükler köyünde kırktan fazla Kürt Alevi katledilmiştir”
Ermeni soykırımın 1894 yılında 2. Abdülhamit dönenimde başlatıldığını ve 1915 yılında İttihatçılar tarafında tamamlandığını belirten Güven;
”1915 yılında Ermenilere soykırım yapıldığında, çoğu yerde Alevilerin hayatlarını riske atarak Ermenilere sahip çıkmışlardır. Alevilerin içinde kalan Ermeniler kimliklerini korumuş, ancak müslümanların içinde kalan Ermeni çocukları Türkleştirilmiş ve Müslümanlaştırlmıştır.” dedi.
Panelistlerden Dr.Tözün İsa ise bir eğitimci olarak her disiplinde olduğu gibi tarihsel süreçteki olaylarında objektif olarak gelecek kuşaklara taşınması açısından önemli olduğu; ve özellikle toplumların demokratikleşme süreçlerinde bunun çok önemli olduğuna vurgu yaptı.
Ayrıca olayların -jenosid mi değil mi -politik ve polarize edilme tartışmalarının dışına çıkması açısından çeşitli boyutlardan ve birbirine bağlantılı olayların bir sonucu olduğu gerçeğini göstermek açısından önemine vurgu yaptı ve bu olayları özetle şu başlıklar altında topladı;
- Osmanlı’nın 18. yüzyıldaki konumu; özellikle toprak kayıpları ve yabancılar tarafında empoze edilen reformların uygulanmadığı
- Ermeniler’in Osmanlı’da konumları
- Dış güçler; Almanya, Britanya, Fransa ve Avusturya’nın rolleri
- Abdülhamd’in ve sonra İttihat ve Terakki’nin politikaları ve Ermenilere uygulanan soykırım
- Doğu illerinde demogratif değişim, Çerkez ve Kürt aşiretlerin Ermenilere uyguladıkları vergi sistemi, Sultanın duyarsızlığı
6.İttihat ve Terakki’nin konumu, birinci dünya savaşındaki hezimetleri ve bunların Ermenilere yansıması.
Konuşmacaların sunumlarının ardından yapılan soru cevap bölümüyle panel bitirildi.