Kadın hastalıkları: Endometriozis

Endometriozis nedir?

Kadınların rahimi birkaç hücre tabakasından oluşur. En içteki tabaka endometrium olarak bilinir. Endometrium normal bir kadında her ay bir bebeği barındıracak şekilde kalınlaşır fakat hamilelik yoksa, o ay adet olarak vücut dışına atılır. Endometriozis hastalığı olan kadınlarda, bu endometrium hücreleri sadece rahimin en iç tabakasında değil, rahimin dışında da oluşuyor. Normalinde her ay adetle atılan bu hücreler rahimin dışındaysa genelde karın boşluğuna (rahimin, yumurtalıkların ve bağırsakların), ve bazen daha yüksekte bulunan organların etrafına birikip, yapışır ve ağrı yapar. Buna endometriosiz adı verilir. Endometriozisin, hafif ağrıdan aşırı ağrıya, değişik seviyeleri vardır.

Kimi etkiler?

Endometriozis hastalığı pek bilinmese de 3% kadını etkileyor, ve hamile kalmakta zorlanan bayanların % 40-60 bu hastalık yüzünden zorlandığı ortaya çıkıyor.

Birçok kadın 25-40 yaşları arasında teşhis edilir.

Semptomları nedir?

Semptomlar kişiden kişiye değişiyor. Bazı kadınlar çok hafif endometriozisle çok şiddetli semptomlar yaşarken, bazı bayanlar çok ağır veya gelişmiş endometriozisden hiçbir semptomu olmaz. Fakat aşağıdaki semptomlar tipik olarak görülebilir:

• Pelvik, kalça, karın ve bel bölgesinde ağrı
• Ağır ve ağrılı adetler
• Cinsel ilişki sırasında veya ardından ağrı
• Hamile kalmakta zorluk çekme
• Az enerji ve halsizlik

İlerleyince kronik ağrılar depresyona yol açabiliyor.

Teşhis nasıl yapılır?

Teşhisi pek de kolay olmayan bir hastalıktır. Ultrason veya skanlarda, rahim kontrolünde, ve kan testlerinde görülmeyen ve belli olmayan bir hastalıktır. Doktorunuz birçok test yaparsa başka hastalıkların olup olmadığını anlamaya çalışır. Testler olumsuz çıktığı zaman, yani başka bir hastalık olmadığı belli olduğu zaman, doktorunuz sizi jinekoloğa yollar. Jinekolog teşhis için laparoskopik olarak kamerayla rahmin dışına ve etrafına bakar ve burada teşhis koyulur. Bu seviyede alınacak doku veya birikinti varsa, doktorunuz bunları da alabilir, yani teşhis ve tedavi bir anda olabilir.

Tedavisi nedir?

Endometriozis uzun vadeli bir rahatsızlıktır ve normalinde ağrı kesicilerle semptomlar kontrol altında tutulur.

Laparoskopik teşhis sırasında karın boşluğundaki endometrium dokuları alınabilir ve bu kısa bir çözüm olabilir, fakat ilerde tekrar dönebilir. Laparoskopik tedaviden sonra aradan zaman geçip hücreler/dokular birikip yeniden şiddetli ağrı yaparsa, tekrar cerrahi (laparoskopik) ve lazerle tedavi yapılabilir.

Birçok bayan endometriozis hastalığı olduğunu hamile kalmaya çalışırken zorlandığı dönemde öğrenir. Endometriozis hamile kalmayı zorlaştırabilir fakat engelleyemez, yani endometriosiz tedavisinden sonra hamile kalma şansınız yükselir. Bunu özellikle fertilite jinekologları tedavi edip yanı sıra diğer testler yapıp, hamile kalma şansını yükseltmeye çalışırlar.