İnsanlar ölüyor, silah tüccarları zenginleşiyor
Silah şirketleri karlarını geçen yıla göre yüzde 1,9 artırıp kazançlarını artırmayı sürdürüyor. SIPRI’nın yayınladığı raporda, dünyanın en büyük 100 silah şirketi 2021’de toplamda 592 milyar dolar kazanç sağladı. En büyük pay yine Amerikan silah sanayisinin kasasına girdi.
Stockholm Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRI) 2015 yılından beri silahlanama ve bundan kar edenler raporunu hazırlıyor. 2021 yılı raporunun verilerine göre Kuzey Amerikalı silah üreticileri savaş ve buna bağlı silah teknolojilerinin satışında yüksek karlar ele etmeye devam ediyor.
ABD silah şirketlerinin karlılık oranındaki düşüşün dönemsel olduğuna dikkat çeken uzmanlar, savaş üzerinden yapılan ticaretin en karlı kalemlerden olmaya devam ettiğini söylüyor. 2022 SIPRI Raporu’nun yazarlarından Şiao Liang, bu düşüşün ekonomide yaşanan ve hâlâ tam olarak aşılamayan “long covid” durumu ile ilgili olduğunu belirtiyor. DW’ye konuşan Liang, “Tedarik zincirlerinde yaşanan kesintilerden en çok etkilenenler ABD’li (Amerika Birleşik Devletleri) şirketler oldu. Buna bir de ABD’de, 2021’de görülen yüksek enflasyon eklendi. Temel nedenler bunlar” ifadelerini kullandı.
Türkiyesiz kan ticareti olmaz
SIPRI’nün yayımladığı rapora göre, dünyadaki en büyük 100 silah şirketi arasında iki Türk şirketi de yer alıyor. Rapora göre, ASELSAN ile Aerospace’in toplam silah satışları 2021 yılında 3 milyar 400 milyon dolara ulaştı. Listenin 56’ncı sırasında bulunan ASELSAN, bir önceki seneye kıyasla silah satışlarını yüzde 6 oranında artırarak toplam 2 milyar 200 milyon dolarlık ciro elde etti. 2020 yılında “Dünyanın en büyük 100 silah şirketi” listesinin dışında kalan Aerospace ise silah satışlarını yüzde 62 oranında artırarak yeniden listeye girmeyi başardı. Rapora göre, listenin 84’üncü sırasında yer alan şirketin silah satışlarını bir yıl içerisinde bu denli artırabilmesinde Anka-S İnsansız Hava Aracı’nın (İHA) Türk ordusuna teslimatı etkili oldu.
Avrupa hızla silahlanıyor
SIPRI raporuna göre, cirosunu yükselten bölgelerin başında ise yüzde 4,2’lik artışla Avrupa geliyor. Üstelik bu veriler, Ukrayna savaşı öncesine ait.
Ukrayna savaşının etkilerine de değinilen SIPRI raporunda, Avrupa ve ABD’de silahlara olan talebi anormal ölçüde arttırdı. “Ukrayna’ya gönderilen silahlar ABD ve Avrupa ülkelerinin envanterinden çıktı ve bu eksiklerin tamamlanması gerek” diyen Liang, “Siparişlerin artacağından eminiz, ancak bu durum 2022 mali tablolarına kazanç olarak yansır mı, bunu net bir şekilde söylemek için erken” söyleminde bulundu.
Savaş Rheinmetall’e de yaradı
Bugün itibarıyla Avrupa’da, siparişlerin büyük oranda artacağı öngörüsünde bulunan tek savunma sanayi şirketi Almanya merkezli Rheinmetall. Şirket, Ukrayna’ya zırhlı araç gönderecek ülkelerin, bu açıklarını kapatmak için siparişlerini 2023’te yüzde 30 ila 40 oranında artıracağını tahmin ediyor.
Buna en iyi örnek ABD’de üretilen Javelin tanksavar füzeleri ile ilgili siparişler. Washington yönetimi 2022’nin Ekim ayına dek Ukrayna’ya 8 bin 500 adet Javelin füzesi gönderdi. Bu da üç ila dört yıllık bir üretim süresine denk geliyor.
Polonya, asker sayısını beş yıl içinde iki katına çıkarmayı hedefliyor. Finlandiya, hava kuvvetlerine yatırımı önemli ölçüde artırma kararı alırken, Yunanistan, Fransa ve İtalya milyarlarca euro değerinde silah alımı için anlaşmalar imzaladı. Almanya’da ise Başbakan Olaf Scholz, savaşın başlamasından kısa süre sonra ordu için 100 milyar euro bütçe ayrılacağını duyurmuştu.