İngiltere’de sağlık sistemi nasıl yok edildi

Arif Bektaş

Son 30 yıl içinde uygulanan neoliberal politikalar ve kamu alanlarından uzaklaşıp, özel şirketlerin güçlendirilmesi, halk sağlığını hiçe sayan politikaları gözler önüne seriyor. Halkın yararlandığı tüm alanlar yok edilerek birer patrona peşkeş çekilmiştir.

Ulusal Sağlık Servisi (NHS)’i de özelleştirilmek için çok uğraştılar. Önce NHS hizmetini dibe vurdular ve sonra da “Satalım, özel şirketler daha iyi hizmet verir” demeye başladılar. Her yıl NHS bütçesini kestiler.

VİRÜS HASTALARININ YARISI HASTANEDE YATAK BULAMIYOR

1980 yılında İngiltere’nin nüfusu 45 milyondu. O zaman NHS hemen hemen tüm sağlık alanlarını kontrol ediyordu ve tüm sağlık hizmeti ücretsizdi. The Kings Fund’ın verilerine göre, NHS’e bağlı hastanelerde, bakım evlerinde, ruh sağlığı hastanelerinde ve özel ihtiyaçlı vatandaşların yararlandığı merkezlerde toplam 299 bin yatak vardı. Buna İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda dahil değil.

Toplam nüfus 2020 yılında 55 milyona yükselmesine, hasta sayısının çoğalmasına rağmen hastanelerdeki yatak sayısı 241 bine düşmüş durumda.

Koronavirüs öncesi 2018-2019 yıllarında, İngiltere’deki hastanelerin kapasitesi yüzde 90.2 doluydu. Bu oran kış aylarında yüzde 95’e çıkmıştı. Koronavirüs salgınından dolayı, yeni yapılan sahra hastaneleriyle birlikte sadece 33 bin yatak arttırılabildi.

10 Nisan itibariyle, yapılan 250 bin testten 65 bin positif olan Covid-19 hastalarının sadece yarısına yatak sağlanabiliyor.

BÜTÇESİ KESİLDİKÇE KESİLDİ

Masrafların artışı, hastaların artışı, daha uzun yaşam nedeni ve yeni teknolojilerin NHS’e alınması için, son 30 yıl buyunca her yıl en az 7 milyar sterlin ek bütçe gerekiyordu. Ama hiç bir zaman bu miktar verilmemiş.

2018-2019 mali yıl NHS bütçesi toplam 129 milyar sterlin idi. Bunun 2019-2020 sezonu için 134 milyar olması bekleniyor. Peki NHS’in ihtiyaç duyduğu para bu kadar mı?

Sağlık emekçileri içinde örgütlenen UNİSON başta olmak üzere bir çok sendika, NHS bütçesinin her yıl en az yüzde 7 arttırıması gerektiğini belirtiyor.

2010 yılında NHS bütçesi 115 milyardı. Her yıl yüzde 7 arttırılması gerektiğini hesaba kattığımızda, bugün NHS bütçesinin 236 milyar sterlin olması gerekiyor. Ama öngörülen bütçe 134 milyardır.

SAĞLIK PERONELİ AZALTILDI

İngiltere’de toplam 865 hastane var. Bu hastanelerde çalışan sağlık emekçisinin toplam sayısı ise 1 milyon 180 bindir. 1980 yılında bu sayı 1 milyon 50 bin idi. 10 milyonluk nüfus artışı hesaplandığında, bu 10 milyona karşılık sadece 130 bin sağlık emekçisi düşüyor. Olması gereken sayı ise 233 bindir. Yani 55 milyonluk İngiltere’de en az 1 milyon 283 bin sağlık çalışanının olması gerekirken, bu sayı 1 milyon 180 bindir.

İşte bütün bu rakamlara baktığımızda, 1979 yılından bu yana iktidarda olan Thatcher, Major, Blair, Brown, Cameron, May ve şimdi de Johnson hükümetleri NHS’i yok etmişler. Covid-19 gibi bir salgın karşısında, insanların hastanelerde tedavi görmesinin olanakları ortadan kaldırılmış durumda.

Bir kez daha, bu sömürücü ve halk düşmanı politikalara ve politikacılara karşı örgütlü mücadele hayati önemdedir. İngiliz işçi sınıfı ve emekçileri bu gerçeği bu salgınla birlikte öğrenmiş oldu.