Britanya Siyasetinde MANKURT Kürtler

7 Mayıs Britanya genel seçimleri yaklaştıkça insan Britanya ve Londra’nın siyasete atılmak ve seçilmek isteyen bazı Kürt adaylarından dolayı hayretlere giriyor.

ZANA GENÇ-LONDRA

Liberal Democrats, Kuzey-Londra Tottenham bölgesi milletvekili adayı Dr Turhan Özen geçen hafta TRT TÜRK’e verdiği 3 dakikalık röportajı izledikten sonra ve bunu sosyal medya üzerinde kendisi ile doğrudan bazı seçmenlerin eleştirip tartıştığından sonra, bu yazıyı ele almaya karar verdim.

Konuya girmeden önce, bilmeyenler için MANKURT kelimesine ilk olarak nerde ve nasıl rastladım, Mankurt’un veya Mankurt’laşma ne anlama geldiğini izah edeyim.

2000’li yılların başında, Londra’da Kuzey Kürdistanlı toplumunu yakından tanımaya başlayan ve onların siyasi/toplumsal kurumlarından aktif rol almaya başlayan Xorasan-Quçan’lı (İran Horasanı) bir Kürd dost ile tanıştım, zaman ve yıllar geçtikçe dostluğumuz pekişti. Bir gün bana dedi ki ‘sana bir kitap, bir roman, sipariş edip hediye etmek istiyorum, ama bu kitabı iyi okumanı istiyorum ki seninle bir konuyu derinden sohbet edeyim.’

İran-Xorasan Kürdleri ağırlıklı olarak Dêrsim, Çemişgezek havzasından yaklaşık 600 yıl önce Xorasana göç ettirildi. Şu an orda bir milyonu aşkın bir Kürd nüfusu, binlerce köyde, yüzlerce kasabada, ve onlarca şehirlerde yaşamakta. Günümüzde Xorasanlı Kürdler kimliğini, folklorik gelenek ve Kürtçe dilini Türkiye Kürdistanın birçok bölgesinden daha iyi koruyabilmişlerdir.

Xorasan-Quçanlı dostum bana “Gün Olur Asra Bedel” (İngilizcesi The Day Lasts More Than a Hundred Years) adlı kitabı sipariş edip hediye etti. Bana hediye etmesinin ve ısrarla benim bu kitabı okumamı istemesinin amacı, Kuzeyli (Türkiye) Kürdlerin uğradığı ve günlük hayatlarında yaşadığı, benliklerine hücrelerine işlediği asimilasyonu, başkalaşma, kendi diline, toplumuna düşmanlaşma ve köle mantığını nasıl içselleştirdiğini daha iyi kavramam içindi. “Gün Olur Asra Bedel” kitabı, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği döneminde, 1980’de, ve daha sonra dünyaca tanınan Kırgız yazar, Cengiz Aytmatov, tarafından Rusça yazılmıştı, ve daha sonra birçok dile çevrildi.

Cengiz Aytmatov, romanında “Mankurt” kavramını bir sosyoloji terimi yapacak derecede çarpıcı sosyolojik saptama yapar. Mankurt, Aytmatov’dan sonra, geçmişini unutmuş, bedeniyle ve ruhuyla karşı tarafın buyruğu altına girmiş, yeni efendisine yaranmak için kendi değerlerine, ailesine ihanet edenlerin ortak adıdır.
Mankurt bazı işlemler sonucu öz benliğini yitirerek kendisini kimliksizleştiren düşmanının kuklası haline gelmiş bir zavallı insan tipidir.
Kelime aslen Türkik bir kelimedir, Kırgızistan, Kazakistan ve Moğolistan çevresinde ilk kullanılmıştır, Türkiye’de ülkücü ve Turancılar bu kelimeyi çok kullanır.
Cengiz Aytmatov’un “Gün Olur Asra Bedel” romanında bir Orta Asya efsanesi, bir bilinçsiz köleden bahsediliyor. Mankurt haline getirilmek istenen kişinin başı kazınır, başına ıslak deve derisi sarılır ve böylece elleri kolları bağlı olarak Güneş altında bırakılır. Deve derisi kurudukça gerilir. Gerilen deri başı mengene gibi sıkar ve inanılmaz acılar vererek aklını yitirmesine neden olur. Böyle bir kişi bilinçsiz ve her istenen şeyi sorgusuzca yapan bir köleye dönüşür.

Osmanlıda Hıristiyan çocukların zorla alınarak devşirilip yetiştirilmesi ile oluşturulmaya başlanan Yeniçeri Ocağı da bir Mankurt’laşma yöntemidir, çünkü büyüyen ve ordulaşan çocuklar daha sonra kendi toplumuna karşı acımasızca hunharca kullanıldılar.

Bu uzun serüveni ve açıklamayı yaptıktan sonra, Britanya Siyasi arenasında siyasete, 7 Mayıs genel seçimlerinde milletvekilliliğine atılmaya çalışan bir ‘Mankurt’ Kürdü tanıyalım.

Dr Turhan Özen, Britanya’nın Liberal Demokrat Partisinden 7 Mayıs’ta yapılacak genel seçimlerde Kuzey-Londranın Tottenham bölgesinde milletvekili adayı. Elazığlı muhafazakar bir Kürd, 1997’den beri Britanya’da yaşamakta, okumuş, yüksek eğitim görmüş bir insan, ve 2007’de beri şuan yer aldığı Liberal Demokrat partisinde aktif. Yıllardır Kürd toplumuna ve Kürd kurumlarına kendisini tanıtmaya sevdirmeye çalışan biri.

Temsil ettiği parti, Liberal Demokrat, isminden de anlaşıldığı gibi Tottenham, Londra ve Britanya’daki kültürel çoğulculuğu, özgürlükleri, farklı kimlikleri kucaklayan, farklı isimleri ile adlayan, zorla kimlik giydirmeyen bir siyasi çizgi gütmekte ve savunmakta.

Genelde Kuzey-Londra ve özelde Tottenham bölgesinde yoğun bir Kürd nüfusu yaşamakta, bunların çoğu Türkiye Kürdistan’ından askeri, siyasi ve ekonomik baskıların 1990’lı yılların başında arttığı dönemde Londra’ya siyasi sığınmacı olarak geldiler. Burada, özelikle Haringey, Hackney, Enfield ve Islington belediyeleri sınırları içinde son 20-25 yılın içinde zorluklara rağmen, kendi öz Kürd kimlikleri altında örgütlendiler, siyasal, inançsal, yöre, ve ekonomik kurumlaşmalara gittiler.

Ve kendilerini beli bir derecede yılların mücadelesi ve emeği ile Türkiye’de yasaklanmış, yok sayılmış, baskı görmüş, sürgün edilmiş, Kürd kimliklerini hem yerel hem de merkezi Britanya devlet kurumlarına kabul ettirmeyi başardılar.

Liberal Demokratlar Tottenham bölgesi milletvekili adayı Dr Turhan Özen geçen hafta TRT TÜRK’e verdiği 3 dakikalık röportajı izledikten sonra ve bunu sosyal medyada kendisi ile direk bazı seçmenlerin eleştirip tartıştığından sonra, bu yazıyı ele almaya karar verdim.

3 dakikalık röportajda Ankaralı ve Kürdlerin damadı olan muhabir, Mehmet Bal, bastıra bastıra gaz vere vere Turhan Özen’e soruyor; “İngiltere’nin ilk TÜRK milletvekili olma şansın var, Kuzey Londra’nın, Tottenham’ın, Haringey’in TÜRK toplumu için ne demek, nasıl bir duygu TÜRK milletvekili adayı olmak?”

Turhan Özen’in sunucuya verdiği birkaç cevabı kısaca sizlerlen paylaşayım; “Tottenham TÜRK nüfusunun çok yoğun olduğu bir bölge, bugüne kadar TÜRK geçmişe, TÜRK asılı yok İngiltere Parlamentosunda, Lordlar Kamerasında bir bayan MERAL ECE hanım var, ama o KIBRISLI (yani o Kıbrıslı, TÜRK değil, ama bizim mankurt TIRK oğlu TIRKdır)”

“İngiltere’nin milletvekili olması TÜRKLERİN İngiltere’de, politika konusunda TÜRK fikrinin ne olduğunu, TÜRK asıllı, TÜRKÇE konuşan insanların ne düşündüğünü bilmesi faydalı olacak, İngiltere politikası için”

…….

Bu röportajı ve Kürdlere tekrar ve maalesef bu sefer mankurt bir Kürd tarafından zorla giydirilmeye çalışılan Türk kimliğini, sosyal medya üzerinden eleştiren Britanyadaki Kürdler, seçmenine, şöyle cevap verme cüretini Turhan Özen kendinden bulabiliyor

“Kürt bir aileden geliyorum, sonradan dahil olduğum bir toplum değil, o yüzden şunu da net olarak söyleyebilirim. Kürt ve Türk kelimeleri bizim için bir fark ifade etmiyor. Kürtlerin çoğunluğu için. Bu konuda aşırı ısrarcı arkadaşlar da hem Kürtlerin özgürlük alanına rahatsızlık veriyor, hem de diğer ırklar ile gereksiz bir düşmanlık havası oluşturuyor. Artık Kürt toplumu da BNPvari (yani Britanya nın ırkçı MHPsi) refleksleri ile de yüzleşmeli.”

Buna karşı bazı yorumcular tepkilerini şöyle ifade ettiler,“Liberal Demokrat Parti’den aday olduğuna emin misin? MHP adayı gibi konuşuyorsun da! ‘Türk asıllı’, ‘Türk geçmişine sahip’, Türk milletvekili’ ‘Türkleri etkinleştirmek’ vs.

Seçim sürecinde katıldığı her panelde Kürt olduğunu söylemiş ama TRT Türk mikrofonunu görünce her ne olmuşsa artık, ağız alışkanlığı değişip Türklüğünü hatırlamış. Bugün Türkiye’de AKP ve CHP’de bile böyle siyasetçi bulmak zor. Kürt toplumunu temsil edemeyeceği çok açık.

Bu uzun yazıdan sonra, bu arkadaşa cevap verecek olan, öncelikle 7 Mayısda oy kullanacak Kürd seçmenidir, daha sonra da dirsek temasında olduğu desteğini ve yardımını esirgemeyen Britanya’daki Kürd şahsiyetler ve Kürd kurumlarıdır.

Artı yeni bir Ozan Ceyhuna yolu açmayalım diyorum. Ozan Ceyhun Almanya’da Yeşiller Partisinden milletvekilliydi, daha sonra SDP (Sosyal Demokrat Partisi) ve şuan 2015 Türkiye genel seçimleri için AKP’den adaydır….