Almanya’da Yaşayan Ezidiler Kültürlerini Yaşatmaya Devam Ediyorlar
Güney Kürdistan’ın Şengal bölgesinde yaşayan Ezidi Kürtlerin yaşadığı insanlık dramına dikkat çekmek için düzenlenen bir etkinliğe katılmak için Londra’ya gelen, Almanya Ezidi Federasyonu sekreteri, Yılmaz Günay gazetemize Almanya’daki Ezidi örgütlenmesini ve Kuzey Kürdistan’a kaçan Şengal halkına yardım kampanyalarını anlattı.
Londra Kürt Film Festivali’nin (LKFF), SOAS üniversitesinde geçtiğimiz haftalarda düzenlediği, ‘Ezidilerin Dünü, Bugünü ve Yarını’ başlıklı etkinliğin paneline katılan Günay, Kuzey Kürdistan’da Şengal’den kaçan halk için yardım koordinasyon çalışmalarında bulundu.
İŞİD’in Şengal’e saldırılarının başladığı gün Kuzey Kürdistan’da bulunan Günay, Federasyon olarak, bölgenin belediye başkanları ve yerel yetkililerle yardım koordinasyon çalışmalarında bulundu.
Silopi, Viranşehir, Mardin, Midyat, Cizre, Batman ve Nusaybin’de Şengal’den gelen Ezidiler için kamplar kuruldu. Günay, 17 Ağustos’ta Almanya’ya döndüğünde, 5611 Ezidi’nin kurdukları kamplarda olduklarını belirtti.
Şengal Ezidileri bölgeye ulaşmadan başlatılan yardım çalışmalarının organizesi tamamen yerel belediyelerin, halkın ve derneklerin desteğiyle gerçekleşti. Günay, kendisinin orada olduğu zaman içerisinde Türkiye devletinin yardım çalışmalarına hiç bir şekilde destek sunmadığını belirtti. Günay, ‘‘Belediye Başkanları ve yerel kurumlar çok iyi iş yapıyorlar. Onların yaptıklarından çok memnunum. Onun dışında sivil toplumumuz daha biraz fazla yapabilirler. Silopi deki insanlarımız çok yardımcı oldular. Belediye başkanlarımız, partimiz imkanları yettiği kadar Ezidilere sahip çıkıyorlar. Ama onlar devlet değiller. Devlet imkanı daha fazla ama bir bardak su götürmedi ben oradayken. Belediye oradaki insanlara sahip çıktı’’, dedi.
Günay, Şengal’den kaçan Ezidilerin, özellikle Ezidi köylerinde kalmalarını sağladıklarını belirtti, ‘‘Biz özellikle Şengal’den gelen halkın o köylerde kalmalarını istedik, ama evler her zaman uygun ya da yeterli değildi’’, dedi.
Kuzey Kürdistan’da yiyecek, içecek sorunun çok olmadığını ifade eden Günay, Rojava’da, imkanların çok daha kısıtlı olduğu için, durumun daha kötü olduğunu söyledi. Bunun ana sebebinin, erzakların gümrüklerde geçişlerinin engellendiğinden kaynaklandığını belirtti.
Almanya Ezidi Federasyonu Kürdistan ve Genç Ezidiler’e Köprü Olacak
Almanya Ezidi Federasyonu’nun sekreteri, Günay, 1987 senesinden itibaren Almanya’da yaşıyor. Berlin’de Eğitim Birlik Merkezinde çalışan Günay, gençlere ihtiyaçları olan alanlarda ve eğitimlerinde başarılı olmaları için aileleriyle de birlikte çalışıyor.
Almanya Ezidi Federasyonu 1993 senesinde dört dernekle kuruldu. Bugün, Almanya’nın her eyaletinden Ezidi derneklerinin bağlı olduğu federasyonun çatısının altında 27 dernek bulunuyor. Gençlik merkezlerinin de bu sayıya dahil olduğunda, spor klüpleri, köy dernekleri, kültür merkezleri, dini merkezler ve dil derneklerinden oluşan, 30’un üzerinde dernek federasyona bağlı.
Almanya’da 120 binin üzerinde Ezidi’nin yaşadığını belirten Günay, federasyon olarak güçlü lobi faaliyetlerinde bulunmayı amaçladıklarını ifade etti. Devlet kurumları ve sivil toplum örgütleriyle bağlantı ve ilişki sağlayan federasyon ağını genişletmeyi planlıyor.
Üyelik, bağış sistemi ve proje fonlarıyla yürütülen dernekler, özellikle Kürtçe ve müzik eğitim çalışmalarında bulunuyorlar.
Kürtçe eğitimin önemine vurgu yapan Günay, Almanya’daki yeni jenerasyon Ezidilerin Kürdistan’ı tanımalarının ve kültürlerini bilmelerinin, federasyon için başta gelen misyon olduğunu söyledi.
Günay kültür çalışmalarını şöyle anlattı: ‘‘Haftanın bir günü Kürtçe dersi, ve müzik dersleri var. Yirmi civarında genci Kürdistan’a götürmek için projeler planlıyoruz. Gençleri bir araya getirip orayı tanıtmak için. Bizim için en önemli çalışma gençleri organize etmek. Gençlere yönelik çalışmalar için büyük potansiyel var. Federasyona bağlı Gençlik kurumu kurmak istiyoruz- Ezidi Gençlik Kurumu.’’
Günay, Ezidilerin evlerde her zaman Kürtçe konuştuklarını anlattı: ‘‘Evlerde hep Kürtçe konuşulur ve çocuklar Kürtçe öğrenerek büyüyorlar. Bunu çok önemsiyoruz ve kurumlarda buna yönelik çalışmalar yapıp Kürtçe dersleri veriyorlar.’’
Günay, ‘‘Ezidi felsefesi, müzik ve kültür eğitimi de çok ciddiye alınıyor ve çalışmalar ona yönelik’’, dedi.
Günay, Almanya’daki çalışmalarını daha da genişletip, lobi faaliyetlerini arttırmak istediklerini anlattı: ‘‘Durum şimdi değişti, 20 sene önceki gibi değil- şimdi ki gençlerin iyi eğitimleri ve işleri var- toplum için yapacakları önemli şeyler var şimdi. İkinci nesil de çok iyi eğitim alamadılar çünkü aileler gerekli desteği sunamadı, ama üçüncü nesil ailelerinden daha fazla destek alıyorlar.’’
Ezidi inancı
Günay Ezidi inancının şöyle anlattı: ‘‘Ezidi inancını birkaç cümlede anlatmak mümkün değil. Çok eski bir dindir. Dört bin seneyi geçen bir inanç. Ezidiler Allaha inanır. İslam’dan önce, Kürtler eskiden Ezidiydi.
‘‘Nisan ayı çok kutsal bir aydır Ezidiler için- 13 Nisan yeni yıl ve yeni hayatın sembolü. Hristiyanlıktaki gibi Aralık ayı da önemli bir aydır Ezidiler için.
‘‘Yedi meleğe inanırız ve Tawusi Melek yedi meleğin üst meleğidir. Günde üç defa dua ediyoruz ve dua ettiğimizde de güneşe doğru dua ederiz. Su, ateş, hava ve toprak çok kutsaldır Ezidi inancında. Bunlar olmazsa hayat olmaz. Yani, doğaya bağlı bir inancımız var. Nisan ayında evlenmeyiz, bu ayda doğanın hamile olduğuna inanıyoruz ve düğün yapmayız.
‘‘Nisan ayında yumurta boyarız; yumurta doğurganlığın ve yaşamın sembolü bizim için. Aralıkta oruç tutarız.’’
‘‘Pir, sheikh ve müritler var. Herkesin ayrı bir rolü vardır. Müritler, Pirler ve Sheikhler birbirleriyle evlenmezler. Almanya’da genç Ezidiler kimin, kim olduğunu bilirler, bir genç erkek genç bir kızı gördüğü zaman kim olduğunu bilir. Bu gelenek devam ediyor ve önemlidir.’’
Ezidiler Kürtçe ibadet ederle ve bu yüzden de Kürtçe dilinin önemi çok fazla.
Kürtler için Ezidilerin büyük önem taşıdığını belirten Günay, ‘‘Kürt ruhu Ezidilerdir, kendimizi tanımamız ve nereden geldiğimizi bilmemiz gerekiyor’’, dedi.
Almanya ve diğer Avrupa ülkelerinin dışında, Ermenistan, Gürcistan ve Rusya’da 40 bin den fazla Ezidi yaşıyor.
Ezidilerin geleceği
İŞİD’in Şengal’e saldırısının, Ezidilere karşı 74. soykırım olduğunu ve sadece, Osmanlı döneminde 53 katliam geçirdiklerini söyleyen Günay, Ezidi dinini sürdürmenin tek yolunun topraklarına dönmeleriyle olacağını ifade etti.
Günay, ‘‘Ezidiler Şengal’e dönmeleri ve orada kalmaları gerekiyor- orası bizim memleketimizdir, toprağımızdır, çok sayışa kutsal ziyaretlerimizin olduğu yerdir. Organize olup dönülmesi gerekiyor’’, dedi.
Ezidilerin gelecek ve güvenliğiyle ilgili şöyle devam etti: ‘‘İŞİD’in yaptığı soykırımdır- bunu herkes biliyor. İŞİD Ezidileri imha etmek istiyordu. Allaha çok şükür YPG ve HPG oraya gitti ve onları savundu ve orada organize oldular. Ezidilerin ortadan kalkması kolay değil, çok katliamdan geçtiler ve hala varlar.
‘‘Ezidi yaşamını, dinini, felsefesini, kültürünü sürdürmek için başka bir sistem kurulması gerekiyor. Doğru olan bölgede özerk demokratik sistemin kurulup Ezidilerin geleceğini sağlama alınmasıdır. Yurtdışına göç ederlerse soykırımın aynısı olur. Ezidiler için çözüm olmaz. Kendi yurtları sadece Ezidileri kurtarır.’’
Günay, Federasyon olarak, demokratik bir sistem kurulması ve Ezidilerin kendi kaderini tahin etmeleri için destek vereceklerini açıkladı.
Günay, ‘‘Yaşadığımız katliamlar yeter artık. Şengal’de insanlarımız ne isterlerse onlara yardımcı olacağız. Kesinlikle toprağı bırakmasınlar. Zorla gidenleri durduramayız ama biz Federasyon olarak topraklarından ayrılmalarını istemiyoruz. Organize için de yardıma hazırız,’’ dedi.
Esra Türk- Telgraf