Meme Kanseri
Her sene dünya çapında 1.4 milyondan fazla yeni meme kanseri teşhisi yapılıyor. Meme kanseri kadınları en çok etkileyen kanser ve kadınları etkileyen kanserlerden 23% ünü kapsıyor. Britanya’da, her sene yaşı 50’nin üstünde olan bayanların, her 1000’ninden 3’üne meme kanseri teşhisi yapılıyor. Britanya’da, her 9 kadından biri hayatının bir aşamasında meme kanseri olacak. 40-50 yaş grubundaki kadınların en sık olan ölüm nedeni meme kanseridir. Bu nedenlerden dolayı kadınların memelerini düzenli bir şekilde- en azından ayda bir kontrol etmeleri çok önemli.
Meme kanseri belirtileri
Meme kanserlerinin çoğu kişinin kendisi tarafından bulunuyor. Aşağıda olan belirtilerin herhangi birinin farkına varan kadınların aile doktorlarına görünüp muayene edilmesi çok önemli:
- Memede veya koltukaltında bulunan kitle
- Memebaşından akıntı
- Meme veya memebaşında büyüme, şekil bozukluğu (değişikliği), veya asimetri
- Meme veya memebaşında yeni cilt değişikliği: yara, kızarıklık, ödem, şişlik, portakal kabuğu görünü (içe doğru çekintilerin olması).
Meme kanseri risk faktörleri:
- Ilerleyen yaş – 55 yaşı ve üstünde olan bayanlar en çok riskte
- BRCA 1/2 genleri – meme kanseri gelişimine yatkın genleri taşımak
- Önceden meme kanserine öncü sayılabilecek bir lezyonun bulunması
- Çocukluk veya gençlik çağında radyasyona ekspoze olması
- Ailesel öykü – ailesinde yada yakın akrabalarında meme kanseri gelişmiş olması
- Östrojen replasman tedavisi – uzun sureli ve yüksek dozlarda
- Menopoz yaşının geç olması – 54 yaşından sonra
- Hiç doğum yapılmaması veya ilk doğumun 30 yaşından sonra yapılması
- Fazla kilolu olmak
- Aşırı alkol kullanımı
- Uzun sureli doğum kontrol hapı kullanması
Tedavi
Meme kanserinin tipine, büyüklüğüne, yayılıp yayılmasına, histolojisine ve reseptör sahipliğine göre tedavi uygulanır. Ameliyat teknikleri ‘wide local excision’ (sadece kitlenin kesilmesi), mastectomy (tüm memenin kesilmesi), ‘sentinel node biopsy’ (ana lenf beze biyopsisi), ‘axillary node clearance’ (tüm lemf bezelerinin kesilmesi) ve memenin yeniden yapılandırması için ‘reconstructive’ ameliyatlarından oluşur. Diğer tedavi seçenekleri kemoterapi, radyoterapi ve hormone terapisinden oluşur.
Britanyadaki meme kanseri tarama sistemi
Meme kanseri tarama sistemi meme kanserinin erken bulunması için, sizin yada doktorunuzun kanserin çok küçük olduğu için hissetmediğiniz yada görmediğiniz zaman erken teşhis yapılması için. Meme taramasının ilk aşaması mammogram çekilmesi. Mammogram her memenin röntgen (x-ray) filmleridir.
Britanya’da aile doktoruna (GP) kayıtlı olan 50-70 yas arası olan her kadına, her üç senedi bir, mammogram teklifi verilir. Yapılan araştırmalara göre her tarama gören 500 kadından birinin, meme kanseri erken teşhis edildiği için, hayati kurtarılır. Tarama gören 20 kadından biri mammogram filmlerinden görülen sonuçlar yüzünden daha fazla inceleme (başka mammogram filmleri, ultrason, biyopsi vs) için çağrılabilir. Çağırılan kadınların çoğunda (sekizden yedisi) meme kanseri bulunmaz.
‘Breast awareness’- memenizin farkında olmak
Bütün kadınların memelerini iyi tanımaları oldukça önemli- memenize dokunarak nasıl hissedildiğini ve göründüğünün farkında olmanız gerekiyor ki, memede değişiklik olursa eğer, farkına varabilirsiniz. Memenizi size en uygun zamanda, banyoda, ya da üstünüzü değiştirdiğiniz zaman muayene edebilirsiniz.
Dr. Meryem Kaya